نقش توافق 20 ساله ایران و ونزوئلا در خنثی‌سازی تحریم‌های آمریکا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از سفر نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا به تهران، در حضور آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان قرارداد همکاری 20 ساله با هدف تقویت اتحاد دو کشور امضا شد؛ قراردادی راهبردی که نشان‌دهنده عزم مقام های ارشد دو کشور برای توسعه روابط دوجانبه در زمینه‌های مختلف است.

شاید در ظاهر ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا موضع ایدئولوژیک یکسانی نداشته باشند، اما نفرت آنها از آمریکا فراتر از همه اختلافات برای اتحادی است که اکنون بسیار فراتر از شرایط موجود است. آیت الله رئیسی به صراحت اعلام کرد، توافقات راهبردی باید به دو کشور اجازه دهد تا با امپریالیسم آمریکا مقابله کنند. مادورو نیز گفت، این توافق به ونزوئلا امکان می‌دهد حاکمیت و امنیت غذایی دو کشور را تحکیم کنند.

اتحاد میان ایران و ونزوئلا موضوع جدیدی نیست، اما از بهار 2020 که در اوج شیوع کرونا چندین نفتکش ایرانی بنزین به جمهوری بولیواری تحویل دادند، روابط دوجانبه رشد قابل توجهی داشته است. تحویل بنزین که خشم آمریکا را برانگیخته بود با همکاری های دیگر، به ویژه راه اندازی سوپرمارکت های زنجیره ای ایرانی در ونزوئلا همراه شد.

از بهار 2020 که در اوج شیوع کرونا چندین نفتکش ایرانی بنزین به جمهوری بولیواری تحویل دادند، روابط دوجانبه رشد قابل توجهی داشته است

توافقنامه 20 ساله باید به تهران امکان دهد به ونزوئلا برای تولید مستقیم در خاک خود و احیای تولید مواد غذایی و تسهیل صادرات به ایران و منطقه کمک کند. از نظر ایران، این توافق بیش از هر چیز ارسال پیامی سیاسی به آمریکا و متحدانش است؛ در حالی که اکنون جمهوری اسلامی در موضوع مذاکرات رفع تحریمها دست برتر را در اختیار دارد.

 
ژیل بونافی (Gilles Bonafi)، مشاور پیشین سازمان ملل متحد در امور مالی کشورهای شمال آفریقا در زمینه توسعه همکاری های ایران و ونزوئلا و تأثیر آن بر منطقه و روابط بین الملل در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: ایران و ونزوئلا را می توان جزو ابرقدرت‌های حوزه انرژی جهان دانست که نقش بسیار مهمی در اقتصاد انرژی دنیا بازی می‌کنند. همین نکته بس که بدانیم ایران با 11 درصد ذخائر نفت خام دنیا و ونزوئلا به عنوان یکی از کشورهای دارای ذخائر عظیم نفتی جهان مسلماً نقش بسیار بزرگی را در حوزه اقتصادی و انرژی بازی می‌کنند. می توان گفت، بحران کنونی بدترین بحران انرژی در دوران معاصر است و نقش ایران در دیپلماسی انرژی می‌تواند بسیار مهم به نظر بیاید.

 
وی افزود: ایران می‌تواند به شیوه های مختلف از این فرصت در دیپلماسی خود استفاده کند که عبارتند از؛ استفاده از فرصت موجود و فشار دیپلماتیک برای رفع تحریم‌های آمریکا، توسعه روابط تجاری، اقتصادی و انرژی با کشورهایی که مایل به توسعه جهان چند قطبی هستند و مخالفان جهان تک قطبی زیر نفوذ آمریکا و تلاش مشترک با ونزوئلا برای دلارزدایی از مبادلات حوزه انرژی.

 
مشاور پیشین سازمان ملل متحد عنوان کرد: امروزه اوضاع غرب آسیا به نفع ایران است. لبنان، عراق، سوریه، عمان و بقیه کشورهای منطقه جاهایی هستند که بدون سوخت‌های فسیلی و منابع انرژی نمی‌توانند فعالیت کنند و باید این ظرفیت بزرگ را مد نظر قرار داد که تأثیر بزرگی بر اقتصاد جهانی دارد. در حالی آمریکا از عراق و افغانستان فرار کرده که هر دو کشور به‌نوعی با ایران تعامل دارند و اگر تعاملات حوزه انرژی شکل بگیرد، خواهیم دید تحریم‌های آمریکا به نحوی بی‌اثر خواهند شد.

 
بونافی در پاسخ به این سؤال که راهکارهای اقتصادی مقابله با تحریم های آمریکا چیست، تأکید کرد: متأسفانه باید بگویم تحریم‌هایی که به وسیله دیوان بین‌المللی دادگستری و به اتفاق آرا علیه ایران تصویب شد، قانونی نیست. آنها درواقع سیاست های دولت آمریکا را دنبال و اطاعت می کنند. این در حالی است که جو بایدن همان راهی را می رود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا پیموده بود. او با وجود در میان بودن مذاکرات رفع تحریم ها در وین، 6 ژوئیه بار دیگر تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال و با انتشار بیانیه ای اعلام کرد، دارایی‌های چندین شرکت ایرانی در منطقه خلیج فارس را به دلیل دور زدن تحریم‌های اعمال شده علیه تهران در زمینه فروش نفت و مواد شیمیایی بلوکه کرده است.

وی افزود: وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش گام تحریم‌ها علیه ایران است. ایران نیز برای مقابله با تحریم‌ها همکاری‌های نزدیک با روسیه و چین و همکاری راهبردی با ونزوئلا را در دستور کار خود قرار داده است. گرچه پالایشگاه‌های آمریکایی نزدیک ونزوئلا هستند، اما حضور ایرانی‌ها در منطقه بسیار مهم است. زیرساخت‌های پالایشگاهی نفت و گاز ونزوئلا به اصلاح نیاز دارند و قدیمی هستند و ونزوئلا می‌تواند روی کمک‌های فنی ایرانی‌ها حساب کند و هم‌افزایی واقعی میان دو کشور در حال شکل‌گیری است.
 

بونافی درباره ظرفیت ها و توانمندی‌های ایران و ونزوئلا در زمینه انرژی گفت: تهران و کاراکاس در ماه ژوئن زیر تحریم‌های آمریکا قرار گرفتند و این محدودیت باعث شد تفاهمنامه 20 ساله امضا کنند. بی تردید روابط ایران و ونزوئلا برای هر دو کشور اهمیت اساسی و بنیادی دارد. ایران 11.5 درصد ذخائر نفت شناخته شده جهان را در اختیار دارد و دارنده سومین ذخایر اثبات شده گاز جهان است. ونزوئلا نیز دارای نخستین جایگاه ذخایر اثبات شده نفت جهان با 298 میلیارد بشکه است و ایران با 137 میلیارد بشکه در جایگاه سوم است.

وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش گام تحریم‌ها علیه ایران است. ایران نیز برای مقابله با تحریم‌ها همکاری‌های نزدیک با روسیه و چین و همکاری راهبردی با ونزوئلا را در دستور کار خود قرار داده است

وی تصریح کرد: ایران و ونزوئلا دو غول حوزه انرژی در جهان هستند که با یکدیگر ائتلاف تشکیل داده اند. ونزوئلا دارای هشتمین ذخایر گاز طبیعی دنیاست و با توجه به این آمار، با دو کشوری مواجهیم که با تمام وزن و اعتبار خود در زمینه انرژی به عنوان غول‌های انرژی جهان شناخته می‌شوند. کمک‌های ایران به ونزوئلا در بحبوحه بحران انرژی در این کشور ناشی از تحریم‌ها و فشارهای آمریکا به وسیله کودتای نافرجام خوان گوایدو باعث شد کاراکاس در تلاش برای بهبود و توسعه روابط خود با تهران باشد. هم‌افزایی و کمک‌های متقابل ایران و ونزوئلا این امکان را به آنها می‌دهد تحریم‌ها را بی‌اثر یا حتی لغو کنند.